Tiêu chuẩn hành nghề của một Financial Planner

Tiêu chuẩn hành nghề hay hồ sơ năng lực là một bản phân tích toàn diện mô tả khả năng, kỹ năng và kiến ​​thức mà một Financial Planner (người hoạch định tài chính cá nhân) cần có khi làm việc với khách hàng. Dưới đây là bản tóm tắt dựa trên các tiểu chuẩn đầy đủ của FPSB.

Quy trình Hoạch định tài chính

Quy trình lập kế hoạch tài chính là một cách tiếp cận có hệ thống để quản lý tài chính và đạt được các mục tiêu tài chính của bạn. Quy trình này thường bao gồm 6 bước theo tiêu chuẩn ISO 22222:2005:

1. Thiết lập các mục tiêu tài chính:

Bước này liên quan đến việc xác định các mục tiêu tài chính của bạn, chẳng hạn như tiết kiệm để nghỉ hưu, mua nhà hoặc trả nợ…

2. Thu thập thông tin tài chính:

Bước này liên quan đến việc thu thập thông tin về tình hình tài chính hiện tại của bạn, bao gồm thu nhập, chi tiêu, tài sản, nợ và bảo hiểm hiện có…

3. Phân tích tình hình tài chính:

Bước này liên quan đến việc xem xét các thông tin tài chính và xác định những lĩnh vực mà bạn có thể cải thiện tình hình tài chính của mình, chẳng hạn như giảm chi phí hoặc gia tăng thu nhập, tăng tích lũy,…

4. Xây dựng kế hoạch tài chính:

Bước này liên quan đến việc tạo một kế hoạch bằng văn bản vạch ra các bước bạn cần thực hiện để đạt được các mục tiêu tài chính của mình.

Một bản kế hoạch nên bao gồm các chiến lược cụ thể để cải thiện tình hình tài chính của bạn, chẳng hạn như giảm chi phí, tăng thu nhập và đầu tư vào một danh mục đầu tư đa dạng.

5. Thực thi kế hoạch tài chính:

Bước này liên quan đến việc hành động để thực hiện các chiến lược được vạch ra trong kế hoạch tài chính của bạn ở bước trên. Điều này có thể liên quan đến việc thay đổi thói quen chi tiêu của bạn, đầu tư vào các sản phẩm tài chính mới hoặc điều chỉnh các hợp đồng bảo hiểm hiện có của bạn.

6. Giám sát và điều chỉnh kế hoạch:

Bước này liên quan đến việc thường xuyên xem xét tình hình tài chính của bạn để đảm bảo rằng các mục tiêu tài chính đang được thực thi tốt, tiến bộ và có thể thực hiện bất kỳ điều chỉnh nào khi cần thiết.

Người lập kế hoạch tài chính (financial planner) có thể hướng dẫn giúp bạn trang bị kiến ​​thức, công cụ và nguồn lực để bạn làm theo các bước này trong quá trình lập kế hoạch tài chính toàn diện, quản lý tài chính và đạt được các mục tiêu tài chính của mình.

Đọc thêm: CFP là gì? Làm thế nào để trở thành một Certified Financial Planner?

Tiêu chuẩn đạo đức và nghề nghiệp

Tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp đề cập đến các nguyên tắc, hướng dẫn và tiêu chuẩn mà các nhà hoạch định tài chính phải tuân thủ để đảm bảo rằng khách hàng của họ nhận được những lời khuyên tài chính chất lượng và hợp pháp. Dưới đây là một số tiêu chuẩn đạo đức cơ bản, bao gồm:

1. Trách nhiệm của người được ủy thác:

Các nhà hoạch định tài chính phải luôn hành động vì lợi ích cao nhất của khách hàng và phải đặt lợi ích của khách hàng lên trên lợi ích của bản thân.

2. Tính minh bạch:

Các nhà hoạch định tài chính phải minh bạch về phí, các khoản bồi thường và các dịch vụ mà họ cung cấp. Họ cũng phải thông báo rõ ràng về mọi xung đột lợi ích có thể xảy ra với khách hàng của mình.

3. Tính khách quan:

Các nhà hoạch định tài chính phải đưa ra lời khuyên khách quan dựa trên nhu cầu, mục tiêu và hoàn cảnh cụ thể của khách hàng, thay vì bị ảnh hưởng bởi thành kiến ​​cá nhân hoặc lợi ích tài chính.

4. Năng lực:

Các nhà hoạch định tài chính phải có đủ kiến ​​thức, kỹ năng và kinh nghiệm cần thiết để cung cấp dịch vụ tư vấn tài chính chất lượng cao. Họ cũng phải liên tục nâng cao kỹ năng và kiến ​​thức của mình để duy trì, cải thiện năng lực bản thân.

5. Bảo mật thông tin khách hàng:

Các nhà hoạch định tài chính phải giữ bí mật thông tin cá nhân và thông tin tài chính của khách hàng và chỉ sử dụng những thông tin đó cho mục đích tư vấn tài chính.

6. Tận tâm:

Các nhà hoạch định tài chính phải thông báo đầy đủ tất cả các sự kiện quan trọng và rủi ro tiềm ẩn liên quan đến bất kỳ sản phẩm hoặc chiến lược tài chính nào mà họ đề xuất cho khách hàng của mình.

7. Tính chuyên nghiệp:

Các nhà hoạch định tài chính phải hành xử một cách chuyên nghiệp và phải tuân thủ các tiêu chuẩn đạo đức trong tất cả các giao dịch kinh doanh của họ, bao gồm cả với khách hàng, đối tác, đồng nghiệp và công chúng.

Việc tuân thủ các tiêu chuẩn này giúp đảm bảo rằng các hoạt động lập kế hoạch tài chính phù hợp nhất và khách hàng nhận được những lời khuyên tài chính hợp lý, khách quan và công bằng nhất.

Kỹ năng nghề nghiệp

Kỹ năng nghề nghiệp là những khả năng và phẩm chất mà cá nhân cần có để thực hiện công việc của mình một cách hiệu quả và chính xác. Lập kế hoạch tài chính là một lĩnh vực phức tạp đòi hỏi nhiều kỹ năng chuyên nghiệp, bao gồm:

1. Kỹ năng phân tích:

Các nhà hoạch định tài chính cần có khả năng phân tích dữ liệu tài chính, chẳng hạn như đọc báo cáo thu nhập, bảng cân đối kế toán và tờ khai thuế, để đưa ra lời khuyên có ý nghĩa cho khách hàng.

2. Kỹ năng giao tiếp:

Các nhà hoạch định tài chính cần có khả năng truyền đạt thông tin rõ ràng các khái niệm và chiến lược tài chính cho khách hàng theo ngôn ngữ dễ hiểu. Họ cũng cần có khả năng lắng nghe khách hàng một cách tích cực và thấu hiểu tình hình tài chính đặc thù của họ.

3. Kỹ năng xây dựng mối quan hệ:

Người lập kế hoạch tài chính cần có khả năng xây dựng mối quan hệ bền chặt, đáng tin cậy với khách hàng và làm việc hiệu quả với các chuyên gia tài chính, đồng nghiệp khác, ví dụ như kế toán viên, luật sư…

4. Kỹ năng giải quyết vấn đề:

Các nhà hoạch định tài chính cần có khả năng xác định và phân tích các vấn đề tài chính, sau đó phát triển và thực hiện các giải pháp hiệu quả.

5. Kỹ năng chuyên môn:

Các nhà hoạch định tài chính cần có hiểu biết vững chắc về thị trường tài chính, các sản phẩm đầu tư và luật, thuế. Họ cũng nên sử dụng thành thạo phần mềm tài chính và các công cụ khác để quản lý và phân tích dữ liệu tài chính một cách nhanh chóng, chính xác.

6. Tuân thủ tiêu chuẩn đạo đức:

Các nhà hoạch định tài chính cần hành động chính trực và tuân thủ các tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp ở trên. Họ cần ưu tiên và luôn hành động vì lợi ích cao nhất của khách hàng.

7. Kỹ năng kinh doanh:

Các nhà hoạch định tài chính cần có hiểu biết sâu sắc về các nguyên tắc kinh doanh, chẳng hạn như tiếp thị (marketing), kỹ năng bán hàng và quản lý. Và hơn ai hết, họ cũng là một người lập kế hoạch và quản lý tài chính của mình một cách hiệu quả.

Môi trường pháp lý, chính sách và kinh tế

Môi trường pháp lý, chính sách và kinh tế có thể có tác động đáng kể đến việc lập kế hoạch tài chính cá nhân.

• Môi trường pháp lý:

Ngành dịch vụ tài chính được quản lý bởi nhiều cơ quan chính phủ khác nhau, chẳng hạn như Ủy ban Chứng khoán, Hiệp hội Tài chính,… Các cơ quan này chịu trách nhiệm thực thi luật pháp và các quy định bảo vệ người tiêu dùng và thúc đẩy thị trường tài chính công bằng và minh bạch. Cố vấn tài chính và người lập kế hoạch phải được đăng ký với các cơ quan này và tuân thủ các tiêu chuẩn và nguyên tắc đạo đức nghiêm ngặt.

• Môi trường kinh tế:

Nền kinh tế có thể có tác động đáng kể đến kế hoạch tài chính cá nhân. Các yếu tố như lãi suất, lạm phát và tăng trưởng kinh tế có thể tác động đến giá trị của các khoản đầu tư và ảnh hưởng đến khả năng đạt được các mục tiêu tài chính của một cá nhân. Cố vấn tài chính có thể giúp khách hàng điều hướng các điều kiện kinh tế này và đưa ra quyết định sáng suốt về các khoản đầu tư của họ.

• Môi trường chính sách:

Các yếu tố chính sách, chẳng hạn như chính sách thuế, chi tiêu của chính phủ và chính sách thương mại, cũng có thể ảnh hưởng đến việc lập kế hoạch tài chính cá nhân. Ví dụ, những thay đổi về luật thuế có thể ảnh hưởng đến giá trị của một số khoản đầu tư nhất định và ảnh hưởng đến khả năng tiết kiệm cho tương lai của một cá nhân. Cố vấn tài chính có thể giúp khách hàng hiểu tác động tiềm ẩn của những thay đổi chính sách này và điều chỉnh kế hoạch tài chính của họ sao cho phù hợp với mục tiêu.

Tuân thủ luật pháp

Tuân thủ luật pháp đóng một vai trò quan trọng trong việc lập kế hoạch tài chính cá nhân, bao gồm như luật chứng khoán, bất động sản, luật thuế và luật về quyền riêng tư. Các luật và quy định này giúp đảm bảo rằng các nhà hoạch định tài chính cung cấp thông tin chính xác và đáng tin cậy cho khách hàng và họ hành động vì lợi ích cao nhất của khách hàng.

Luật chứng khoán được thiết kế để bảo vệ các nhà đầu tư khỏi gian lận và các hình thức khai thác tài chính khác. Họ cũng quy định các loại sản phẩm và dịch vụ mà các nhà hoạch định tài chính có thể cung cấp cho khách hàng và cách thức tiếp thị các sản phẩm và dịch vụ này.

Luật thuế cũng là một yếu tố quan trọng trong kế hoạch tài chính cá nhân. Các nhà hoạch định tài chính phải có hiểu biết sâu sắc về ý nghĩa thuế của các sản phẩm và chiến lược đầu tư khác nhau, nhằm giúp khách hàng giảm thiểu trách nhiệm pháp lý về thuế và tối đa hóa lợi nhuận sau thuế. Điều này bao gồm kiến ​​thức về thuế thu nhập cá nhân, các quy định liên quan đến đầu tư, bảo hiểm và kế hoạch nghỉ hưu.

Những quy định về quyền riêng tư được thiết kế để bảo vệ thông tin cá nhân và tài chính của khách hàng. Các luật này điều chỉnh việc thu thập, lưu trữ và sử dụng dữ liệu khách hàng và yêu cầu các nhà hoạch định tài chính thực hiện các biện pháp thích hợp để đảm bảo an toàn cho thông tin khách hàng.

Giá trị thời gian của tiền (Time Value of Money)

Giá trị thời gian của tiền là một nguyên tắc cơ bản trong tài chính, ý nói rằng một đồng nhận được trong tương lai sẽ có giá trị thấp hơn một đồng  nhận được ngày hôm nay, vì nó có thể được đầu tư và tạo ra thu nhập theo thời gian.

Ví dụ hãy xem xét hai khoản thanh toán: một khoản nhận được hôm nay và một khoản nhận sau 5 năm. Khoản thanh toán nhận được hôm nay có thể được đầu tư và tạo ra thu nhập, trong khi khoản thanh toán nhận được sau 5 năm thì không. Do đó, khoản thanh toán nhận được hôm nay có giá trị hơn khoản thanh toán nhận được trong 5 năm sau đó.

Giá trị thời gian của tiền là một khái niệm quan trọng trong lập kế hoạch tài chính vì nó ảnh hưởng đến các quyết định đầu tư, kế hoạch nghỉ hưu và các chiến lược tài chính khác.

Khi thực hiện một khoản đầu tư, điều quan trọng là phải xem xét không chỉ lợi tức đầu tư mà còn cả giá trị thời gian của tiền tệ và tác động của lạm phát đối với giá trị của các khoản thanh toán trong tương lai, đặc biệt là trong việc hoạch định hưu trí.

Thu thập thông tin khách hàng

Thông tin khách hàng bao gồm các thông tin cá nhân, tài chính và nhân khẩu học ảnh hưởng đến quá trình lập kế hoạch tài chính. Những thông tin này rất quan trọng vì chúng giúp xác định mục tiêu tài chính của khách hàng, mức độ chấp nhận rủi ro, thời hạn đầu tư và các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến quá trình lập kế hoạch tài chính.

Một số ví dụ về các thông tin của khách hàng có thể được xem xét trong kế hoạch tài chính bao gồm:

1. Độ tuổi:

Tuổi của khách hàng là một yếu tố quan trọng vì nó có thể giúp xác định khoảng thời gian đầu tư, mức độ chấp nhận rủi ro và thời điểm họ có thể cần bắt đầu nghĩ đến kế hoạch nghỉ hưu.

2. Thu nhập:

Thu nhập của khách hàng rất quan trọng để xem xét vì nó có thể giúp xác định khả năng tiết kiệm và số tiền họ có thể cần để đáp ứng các mục tiêu tài chính của mình.

3. Tình trạng hôn nhân:

Tình trạng gia đình của khách hàng (ví dụ: đã kết hôn, độc thân, có con, v.v.) có thể ảnh hưởng đến các mục tiêu và nghĩa vụ tài chính của họ, đồng thời cũng có thể ảnh hưởng đến các loại bảo hiểm và cân nhắc lập kế hoạch tài sản mà họ cần tính đến.

4. Nghề nghiệp:

Nghề nghiệp của khách hàng có thể ảnh hưởng đến thu nhập, mức độ đảm bảo công việc và tiềm năng thu nhập trong tương lai, tất cả những điều này có thể ảnh hưởng đến quyết định lập kế hoạch tài chính của họ.

5. Khả năng chấp nhận rủi ro (risk tolerance):

Khả năng chấp nhận rủi ro của khách hàng là một yếu tố quan trọng cần xem xét vì nó có thể giúp xác định loại hình đầu tư phù hợp và giúp khách hàng tránh đầu tư quá mức hoặc thấp hơn khả năng của bản thân.

Mỗi khách hàng sẽ có từng đặc điểm riêng, thông tin khác nhau, nhu cầu khác nhau, mục tiêu tài chính khác nhau. Do đó, các nhà Hoạch định tài chính cần khai thác và đánh giá từng thông tin cụ thể để phát triển một kế hoạch tài chính toàn diện và được cá nhân hóa, đáp ứng các nhu cầu và mục tiêu riêng của khách hàng.

Hồ sơ rủi ro khách hàng

Hồ sơ rủi ro của khách hàng là một thành phần quan trọng trong kế hoạch tài chính cá nhân, nhằm cung cấp thông tin chi tiết về mức độ thoải mái của khách hàng với rủi ro đầu tư và khả năng chịu đựng những biến động của thị trường. Nó tính đến các mục tiêu tài chính, kinh nghiệm đầu tư, khả năng chấp nhận rủi ro và tình hình tài chính tổng thể của khách hàng.

Hồ sơ rủi ro giúp cố vấn tài chính xác định các chiến lược đầu tư phù hợp cho khách hàng của họ và lựa chọn các khoản đầu tư phù hợp với mục tiêu và mức độ chấp nhận rủi ro của từng khách hàng.

Quá trình xác định hồ sơ rủi ro của khách hàng thường bao gồm một bảng câu hỏi hoặc phỏng vấn chi tiết để đánh giá kinh nghiệm đầu tư, mục tiêu đầu tư và tình hình tài chính của khách hàng.

Điều cần thiết là các cố vấn tài chính phải dành thời gian để hiểu đầy đủ hồ sơ rủi ro của khách hàng để đảm bảo rằng họ đang đưa ra các quyết định sáng suốt phù hợp với các mục tiêu tài chính tổng thể của khách hàng. Một hồ sơ rủi ro hiệu quả cần được xem xét và cập nhật thường xuyên để tính đến bất kỳ thay đổi nào về tình hình tài chính, mục tiêu đầu tư hoặc mức độ chấp nhận rủi ro nào của khách hàng.

Đọc thêm: Rủi ro là gì? – Phân loại và Quản trị rủi ro trong đầu tư

Tương tác và giao tiếp với khách hàng

Tương tác và giao tiếp với khách hàng là một yếu tố quan trọng để các nhà hoạch định tài chính hiểu rõ nhu cầu và mục tiêu tài chính, mức độ chấp nhận rủi ro và tình hình tài chính hiện tại của khách hàng để đưa ra lời khuyên hiệu quả. Để làm được điều này, các nhà hoạch định tài chính cần liên tục trao đổi với khách hàng của họ để tạo niềm tin và đảm bảo rằng khách hàng hiểu quy trình lập kế hoạch và các khuyến nghị được đưa ra.

Để thu hút khách hàng một cách hiệu quả, các nhà hoạch định tài chính nên:

• Chủ động lắng nghe tích cực:

Các nhà hoạch định tài chính nên lắng nghe cẩn thận nhu cầu và mối quan tâm của khách hàng để hiểu mục tiêu tài chính của họ. Họ nên đặt câu hỏi để làm rõ tình hình hiện tại và đảm bảo rằng họ hiểu đầy đủ nhu cầu mong muốn của khách hàng.

• Minh bạch:

Các nhà hoạch định tài chính nên minh bạch về các dịch vụ, phí và quy trình lập kế hoạch tài chính của họ. Họ cũng nên giải thích rõ ràng các đề xuất của họ cho khách hàng và lý do đằng sau chúng.

• Giao tiếp thường xuyên:

Các nhà hoạch định tài chính nên liên lạc thường xuyên với khách hàng của họ, có thể trực tiếp, qua điện thoại hoặc qua email. Điều này giúp xây dựng mối quan hệ bền chặt giữa người lập kế hoạch và khách hàng, đồng thời cho phép khách hàng được thông báo về tiến độ kế hoạch tài chính của họ.

• Cung cấp thông tin rõ ràng, dễ hiểu:

Người lập kế hoạch tài chính nên cung cấp cho khách hàng thông tin rõ ràng, dễ hiểu về tình hình tài chính của họ và các khuyến nghị được đưa ra. Họ cũng nên cung cấp cho khách hàng các tài liệu giáo dục, thông tin liên quan để giúp họ đưa ra quyết định sáng suốt.

Tư duy phản biện

Tư duy phản biện là một kỹ năng quan trọng đối với các nhà hoạch định tài chính, vì nó cho phép họ phân tích thông tin, giúp khách hàng hiểu tình hình tài chính của họ, xác định mục tiêu, lập kế hoạch, đánh giá các lựa chọn và đưa ra các tư vấn đầu tư sáng suốt để đạt được chúng.

Kỹ năng tư duy phản biện cho phép các nhà hoạch định tài chính đặt câu hỏi đúng, xem xét nhiều quan điểm và cân nhắc các ưu, nhược điểm của các lựa chọn khác nhau, giúp khách hàng đưa ra quyết định sáng suốt đạt được các mục tiêu tài chính và tránh mắc phải những sai lầm tốn kém.

Kết luận

Lập kế hoạch tài chính là một quá trình phức tạp và nhiều mặt, đòi hỏi nhiều kỹ năng, kiến ​​thức và năng lực.

Các nhà hoạch định tài chính phải nhận thức được môi trường pháp lý, chính sách và kinh tế có ảnh hưởng đến tình hình tài chính của khách hàng cũng như tuân thủ luật pháp với hoạt động của mình. Họ cũng phải có hiểu biết sâu sắc về giá trị thời gian của tiền tệ và có thể giao tiếp hiệu quả với khách hàng để xác định hồ sơ rủi ro, nhu cầu và mục tiêu tài chính của khách hàng.

Bằng cách nắm vững các yếu tố lập kế hoạch tài chính khác nhau này, các nhà hoạch định tài chính sẽ được trang bị tốt hơn để cung cấp hướng dẫn có giá trị và giúp khách hàng đạt được các mục tiêu tài chính của họ.